Αν το ΣΤ' Αρρένων ήταν το Harvard του Νέου Κόσμου και το ΙΒ' Θηλέων το ΜΙΤ (στη Βοστώνη αυτά τα δυο τεράστια πανεπιστήμια βρίσκονται δίπλα-δίπλα), τότε σίγουρα "του Ξυνού" ήταν το Amherst College (θυμηθείτε το story με Γιωργάκη-Αντωνάκη).
Τα πρωτάκια του 1960-1961: στα 3 πρώτα θρανία, από αριστερά Σταυροπούλου, Βεζάκη, Τζάκα, Βασιλάκου, Βαμβακά, Not Sure 1, Not Sure 2. Στα ακριβώς πίσω θρανία, Αναγνωστοπουλου, Not Sure 3, Not Sure 4, Not Sure 5, Ορσόπουλος, Χρήστος Αναγνωστόπουλος (πρώην Not Sure 6). Πίσω από τον Ορσόπουλο, ο Κωστελλέτος. Τελευταίο θρανίο δεξιά, η Μπαϊλά Ειρήνη. Μπροστά από την ταλαίπωρη δασκάλα, την Κα Βλάχου, η Φακίνου Αποστολία. Στην κεντρική σειρά, προτελευταίοι διακρίνονται οι Νικολόπουλος, Κορωναίος (ξεχωρίζει όπως πάντα), Not Sure 7 και Καλογείτονας.Του Ξυνού ήταν ένα σχολείο στο οποίο ανετράφησαν γενιές και γενιές. Στου Ξυνού πήγε ο πατέρας μου που είχε γεννηθεί το 1919, αλλά κι ο αδελφός μου που γεννήθηκε μες στην κατοχή, το 1944. Στου Ξυνού, πήγαν οι θείοι μου, τα ξαδέλφια μου, όλοι οι γείτονες και οι περισσότεροι φίλοι μου. Δεν ξέρω πώς τα κατάφερα και δεν πήγα εγώ. Με τράβηξε το άλλο μεγάλο κολέγιο της περιοχής, αυτό της οδού Σπινθάρου, αλλά οφείλω να ομολογήσω ότι εντός του περίφημου Kynosargous Education System, το κολέγιο του Ξυνού είχε πάντα την περισσότερη αίγλη.
Πρώτα-πρώτα ήταν το μόνο με όνομα. Δεν λέγαμε "πάω στο 95ο Δημοτικό", λέγαμε "πάω στου Ξυνού". Μεγάλη υπόθεση. Έπειτα ήταν σε περίοπτη θέση. Γωνία Θεοδώρου Γεωμέτρου και Σωστράτου (κάποτε πρέπει να κάνουμε ένα αφιέρωμα στα καταπληκτικά ονόματα των δρόμων του Νέου Κόσμου) και φάνταζε τεράστιο στα παιδικά μάτια, ειδικά αν το έβλεπες ανεβαίνοντας τη Γεωμέτρου. Η είσοδος με τα λίγα σκαλάκια και τη μικρή καγκελόπορτα ήταν από την οδό Σωστράτου. Τον ίδιο δηλαδή δρόμο με την "Παναγίτσα" και το βιβλιοπωλείο του Λαρόζα που ήταν τα άλλα σημεία αναφοράς της γειτονιάς αυτής. Κοντά στου Ξυνού, στην οδό Βρεσθένης, ήταν το μπακάλικο του Καραλέκα (υπάρχει ακόμα, με παραδοσιακά είδη που δεν βρίσκεις στα supermarkets), το καρβουνιάρικο του Καστανιώτη (μια ταβέρνα με τσίγκινη στέγη που την είχε ο πατέρας του γνωστού εκδότη και που του τη νοίκιαζε η γιαγιά μου), το φαρμακείο της Κωστάμη, πιο πάνω το λουκουμάδικο του Βομβύλα κλπ. Δεν θυμάμαι πώς έλεγαν το φούρνο Ηρακλέους και Βρεσθένης. Εγώ πιο μεγάλος, όταν με έστελνε η μάνα μου να πάρω δυο φρατζόλες, πήγαινα στο Stadem του Ντέμου, στη Φραντζή, γιατί με το Μάκη, το γιο του ιδιοκτήτη, ήμασταν φίλοι και συμμαθητές. Γωνία Γεωμέτρου και Βρεσθένης υπήρχε κι άλλο μικρό μπακάλικο, του Αγγελόπουλου. Ήταν υπερυψωμένο από το δρόμο γιατί στο σημείο εκείνο έχει μεγάλη κλήση η κατηφόρα της Γεωμέτρου και στα 4-5 σκαλάκια που ανέβαινες μέχρι να μπεις, σε υποδεχόντουσαν δεξιά-αριστερά τα σακιά με τα όσπρια που τοποθετούσε ο γερο-Αγγελόπουλος, γιατί το μαγαζί του ήταν πολύ μικρό. Σε κάθε σακί υπήρχε μια μικρή χάρτινη ταμπελίτσα, ταλαιπωρημένη από το σβήσε-γράψε, με ξύλινο ποδαράκι που έμπαινε μέσα στα όσπρια, συνήθως δίπλα από τη μεταλλική σέσουλα και που έγραφε την τιμή του προϊόντος. "Φασόλια δρχ 0,15". Όταν έμαθα να διαβάζω, αυτό το "δρχ" μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Τα συνεχόμενα σύμφωνα χωρίς ένα φωνήεν είχαν κάτι το μυστήριο, όπως και οι μυρουδιές των παλιών μπακάλικων, με τα αμέτρητα διαφανή φακελάκια με τα ανατολίτικα καρυκεύματα, δίπλα στα μπριγιόλ για τα μαλλιά και τις ψάθινες σκούπες στην είσοδο (δείτε πάλι την ταινία ¨Της Κακομοίρας").
Γυμναστικές επιδείξεις της Ε' τάξης 1964-1965: από αριστερά τα αγόρια που διακρίνονται είναι οι Νικολόπουλος και Κουτσοποδιώτης (άψογος). Δίπλα στον Οδυσσέα, δεξιά, η Μαρία Μαρουδή που μας έστειλε τις φωτογραφίες. Δεν έχουμε ιδέα γιατί το σχολείο λεγόταν "του Ξυνού". Ποιος ήταν ο Ξυνός; O αρχικός ιδιοκτήτης; O πρώτος διευθυντής; Κάποιος που έκανε δωρεά να γίνει το σχολείο; Δεν ξέρουμε καν αν το όνομά του το γράφουμε σωστά. Μήπως είναι "Ξινός"; Το κτίριο πάντως των αρχών του 20ου(;) αιώνα, πρέπει να ήταν κι αυτό μικρό παλιό αρχοντικό. Πιθανότατα το εξοχικό(!) κάποιου Πλακιώτη όπως αυτά των περισσοτέρων στη γειτονιά. Στέκει πάντως ακόμα, ανανεωμένο με την κεραμοσκεπή του και στεγάζει τα ΚΑΠΗ του Νέου Κόσμου. (Να κι ένα καλό όταν το κράτος ασχολείται με το real estate και γίνεται ιδιοκτήτης ακινήτων. Κάποια κτίρια γλιτώνουν την αντιπαροχή).
Ατύχησα λοιπόν να μην πάω στο "Amherst". Με συνδέει όμως και μένα κάτι με το σχολείο αυτό και συνεπώς με όλους εσάς. Σ' αυτό το κτίριο, ένα βράδυ, πρέπει να ήταν τέλη της δεκαετίας του '80, σε μια λογοτεχνική εκδήλωση, άκουσα για πρώτη φορά κάποιον άλλον, δυο άγνωστές μου κοπέλες, να διαβάζουν ποιήματά μου. Μου φάνηκαν μάλιστα εντελώς άγνωστα, ότι μάλλον ήταν κάποιου άλλου. Οι κοπέλες βλέπετε τα διάβαζαν πολύ καλύτερα από μένα. Μη ρωτάτε, τι και πώς. Ήταν η εποχή που είχα αποφασίσει να δολοφονήσω την ποίηση. Απέτυχα. Ευτυχώς.
------
Ευχαριστούμε τη Μαρία Μαυρουδή που είχε την καλοσύνη να μας στείλει τις φωτογραφίες και που ήταν η αιτία να γίνει αυτή η ανάρτηση. Επίσης την κόρη της Ασπασία για την "ηλεκτρονική" διαμεσολάβηση και για την υπομονή της να γράψει τα κείμενα στις λεζάντες των φωτογραφιών.
Προσέχτε στην πρώτη φωτογραφία, τα παιδιά τρία-τρία στα θρανία, σηκώνουν το χεράκι γιατί προφανώς κάτι θα ρώτησε ο φωτογράφος για να τραβήξει την πόζα. Ο Κώστας πρώτος-πρώτος με ύφος "λες να κάνω λάθος;", ενώ το κοριτσάκι στη μέση κοιτάζει γρήγορα το βιβλίο, ίσως για να βρει τη σωστή απάντηση. Βλέμματα γεμάτα αθωότητα και μια ξερακιανή δασκάλα, να επιβλέπει με πραγματική και συνειδητοποιημένη ευθύνη. Αλλά και η δεύτερη φωτογραφία έχει το ενδιαφέρον της. Δείτε για παράδειγμα στο βάθος την κυρία που δεν φαίνεται ολόκληρη, με το εμπριμέ της, την άσπρη τσάντα και τα άσπρα παπούτσια. Χαρακτηριστικό ντύσιμο των κάπως πιο μοντέρνων μανάδων μας, τη δεκαετία του '60.
Περιμένουμε Email από τον Κώστα και τον Οδυσσέα, αν έχουν περισσότερα στοιχεία. Ειδικά για τους Not Sure.
2 σχόλια:
Το 95ο Δημοτικό Σχολείο στη γωνία Σωστράτους και Γεωμέτρου, σύμφωνα με όσα θυμάται ο 88ετής θείος μου Βασίλης Μεντής, οφείλει το προσωνύμιό του «Ξυνού» στον ιδιοκτήτη του κτιρίου, ο οποίος διέμενε με τη σύζυγό του σε σπίτι κάπου εκεί κοντά. Δεν είναι γνωστή η επαγγελματική απασχόληση του κ. Ξυνού, απλά ήταν γνωστός ως «εισοδηματίας». Αν και ήταν στενός φίλος του παππού μου Κων/νου Μεντή, δυστυχώς δεν μπορώ πια να έχω περισσότερες πληροφορίες, αφού οι πηγές μου έχουν οριστικά «στερέψει». Το μόνο που γνωρίζω είναι οτι το ζεύγος Ξυνού δεν είχε παιδιά. Το κτίριο αυτό χρησιμοποιόταν ως σχολείο από τότε που το θυμούνται οι παλαιότεροι και φυσικά, εκτός από μένα, φοίτησαν σ’ αυτό κι όλοι οι προπάτορές μου (από την πλευρά της μητέρας μου).
Να θυμίσω απλώς την ύπαρξη και του ιδιωτικού Δημοτικού Σχολείου του Σταράμου στην ανηφόρα της Θ. Βρεσθένης, λίγο πιό πάνω από την διασταύρωση με την Ηρακλέους.
Ο φούρνος στον οποίο αναφέρεσαι ήταν του Μπούρμπου. Εμείς βέβαια σταθεροί στον φίλο και συμμαθητή μας Μάκη Ντέμο στην Φραντζή. Θυμίζω ότι ο φούρνος αυτός προυπήρχε επί μακρόν ως φούρνος του Βότση.
Οσον αφορά στα πρόσωπα των συμμαθητών-τριών, μου είναι τα περισσότερα απολύτως οικεία. Δυστυχώς, ο βίαιος διαχωρισμός αρρένων και θηλέων με το τέλος της Δημοτικής εκπαίδευσης (στο γυμνάσιο είμασταν πλέον χωριστά) δεν βοηθά καθόλου τη διατήρηση στη μνήμη των ονοματεπώνυμων. Αναγνωρίζω όμως τον not sure 6: είναι ο Χρήστος Αναγνωστόπουλος που έμενε κάπου στην Λυσσιμαχίας ή Ευστρ. Πίσσα με τη θεία του Ερασμία, η οποία ήταν και δασκάλα στου Ξυνού. Ο Καλογείτονας είναι όντως αυτός (χωρίς ερωτηματικό, ήταν ο εντελώς κολλητός μου). Στο κέντρο ακριβώς της φωτογραφίας ο πιτσιρικάς που διακρίνεται (πρέπει να) είναι ο Πουλόπουλος.
Να πω όμως δυο λόγια και για την δασκάλα. Πρόκειται για την κα Βλάχου, μια πραγματικά άξια δασκάλα-παιδαγωγό. Την έχω καταχωρίσει στην συνείδησή μου σαν μια αρκετά αυστηρή αλλά δίκαιη δασκάλα, η οποία επεδείκνυε μεγάλο ενδιαφέρον για τους μαθητές της. Χαρακτηριστικά θυμάμαι οτι κάποια φορά που αρρώστησα και χρειάστηκε να λείψω μερικές μέρες από το σχολείο, στο σχόλασμα περνούσε καθημερινά από το σπίτι και ρωτούσε την μητέρα μου για την πορεία της υγείας μου. Δεν το ξεχνώ αυτό.
Να κάνω μνεία και για άλλους δάσκαλους που θυμάμαι: την κα Ερασμία που ανέφερα και προηγουμένως, τον κο Σίμσα και τον Διευθυντή του Σχολείου, τον κο Ταξάκη. Υπήρξαν κι άλλοι που τώρα δεν θυμάμαι.
Πολύ ωραίο και συγκινητικό άρθρο, γεμάτο αναμνήσεις! Στου "Ξυνού" πήγαινε ο αδελφός μου το 1958 - 63 αλλά για μένα κληρώθηκε το 97ο στην οδό Σπινθάρου 54 (σημερινό "Οινοσχολείο") την περίοδο 1968 - 1973 με δάσκαλο τον Τσάμπρα Νικόλαο. Αν κάποιος από τους αναγνώστες έχει αναμνήσεις ή και φωτογραφίες από το 97ο ας αφήσει κάποιο σχόλιο! Ευχαριστώ.
Δημοσίευση σχολίου