Τοσοῦτον δ' ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ' οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἤ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας.
Ισοκράτους Πανηγυρικός
εδάφιο 50
8 σχόλια:
μετάφραση si vous plaît
ΠΩΣ ΦΕΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΧΕΣ ΤΟ ΤΖΑΜΑΛΟΥΚΑ
Η πόλη μας (η Αθήνα) τόσο έχει ξεπεράσει ως προς τη φρόνηση (γνώση) τους άλλους ανθρώπους (λαούς), ώστε οι μαθητές της έγιναν δάσκαλοι των άλλων (λαών) και το όνομα των Ελλήνων δημιούργησε την εντύπωση ότι είναι χαρακτηριστικό όχι πια του γένους αλλά της διανοίας (γνώσης) και μάλλον να αποκαλούνται Έλληνες οι μετέχοντες της δικής μας εκπαίδευσης παρά οι της κοινής καταγωγής.
(Α, ρε Βενετσάνου)
Να συμπληρώσω μόνο ότι επειδή η Αθήνα ήταν πανεπιστημιακό κέντρο, οι μαθητές (φοιτητές) της πόλης δεν ήταν μόνο παιδιά Αθηναίων αλλά και ξένων. Αυτοί όλοι όταν γύριζαν στις πατρίδες τους μετέφεραν τις γνώσεις τους και ονομαζόντουσαν "Έλληνες" από τους συμπολίτες τους, ακριβώς επειδή σπούδασαν στην Αθήνα. "Η Ελλάς Ελλάδος" κατά τον Θουκυδίδη.
Για να βάλουμε λίγο τα πράγματα στη θέση τους.
Το ρήμα “ποιώ” σημαίνει κατασκευάζω, φτιάχνω, δημιουργώ.
Το μέσον (μέση φωνή) “ποιούμαι” σημαίνει υπολαμβάνω, νομίζω: “συμφορὰν ποιούμαι” = θεωρώ ως συμφορά (ανάλογες σημερινές εκφράσεις: “περιποιημένη συμπεριφορά”, “κατασκευασμένη υπόθεσις”, “φτιαχτὸ ζήτημα”.
Το δε ρήμα “δοκῶ” σημαίνει υποθέτω, νομίζω, φαντάζομαι: δοκεῖ = φαίνεται, σε αντίθεση προς την πραγματικότητα.
Ὁ Ισοκράτης λοιπόν απλώς διαπιστώνει (αλλά και διακηρύσσει):
“Η πόλις μας (δηλαδή η Αθήνα, η Ελλάς Ελλάδος κατὰ τὸν Θυκυδίδη), τόσον έχει αφήσει πίσω της (“απολέλοιπε”, “εξεπέρασε”) ως προς την φρόνησιν τους άλλους ανθρώπους, ώστε οι μαθητές της έγιναν διδάσκαλοι άλλων και το όνομα των Ελλήνων πεποίηκε ( = δημιούργησε την πεποιημένη, δηλαδή, πλαστή εντύπωση) δοκεῖν εἶναι ( =νὰ φαίνεται ότι είναι –δίχως όμως να είναι) χαρακτηριστικὸν όχι πια του γένους αλλά της διανοίας και να αποκαλούνται Έλληνες (δεν τους αποκαλούμε εμείς) μάλλον οι μετέχοντες τής ημετέρας εκπαιδεύσεως παρά (οι μετέχοντες) της κοινής φύσεως ( =γεννήσεως, καταγωγής).
Κάθε άλλο λοιπόν πρόκειται για ένα λόγο που αποσκοπεί στην υπέρβαση των φυλετικών διαφορών και να «αγκαλιάσει» όσους μετέχουν «της κοινής παιδείας» αλλά να τονίσει την πνευματική υπεροχή των Ελλήνων.
Εξάλλου αυτός ο λόγος εκφωνήθηκε στην Ολυμπία με σκοπό να πεισθούν οι άλλες Ελληνικές Πόλεις να αναθέσουν στην Αθήνα την αρχηγία της σχεδιαζόμενης κοινής ελληνικής εκστρατείας κατά των Περσών (κάθε άλλο παρά ενωτική προοπτική)
Παρά ταύτα και εγώ αισθάνομαι να με εκφράζει περισσότερο η εσφαλμένη ερμηνεία όπως αυτή επικράτησε και αναφέρεται στις μέρες μας, γιατί πράγματι τους ανθρώπους και τους λαούς πρέπει να διακρίνουμε με βάση το ήθος και όχι τη φυλή.
Σε ευχαριστούμε, ω Ανώνυμε, για την παρέμβαση. Κι εμάς μας ταιριάζει η εσφαλμένη ερμηνεία (όπως και στον πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο) η οποία τελικά δεν είναι και τόσο εσφαλμένη.
Ο Ισοκράτης λέει "Έλληνες αποκαλούνται" και όχι "Έλληνες είναι". Η διαφορά είναι νομίζω σαφής. Ακόμη και σήμερα δεν αποκαλούμε πχ "Γερμανούς" τους καθηγητές της Γερμανικής γλώσσας ανεξάρτητα αν είναι όντως από τη Γερμανία ή απλά σπούδασαν εκεί ή πήγαν στη Γερμανική Φιλολογία του Πανεπιστημίου Αθηνών? Την Ξένου στο Έκτο δεν την λέγαμε "Γαλλικού"? Από τη Ζάκυνθο είναι η Ειρήνη μας, όχι από το quartier latin. Νομίζω, αυτό ήθελε να πει ο Ισοκράτης, αλλά δεν είμαι βέβαια ειδικός και μπορεί να κάνω λάθος.
Είναι φυσικό να αποκαλούνται "Ελληνες" οι της ημετέρας παιδείας μετέχοντες. Ακόμη και τα Αλβανάκια που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, πήγαν σχολείο εδώ και τώρα αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Αλβανία, "Ελληνες" τους αποκαλούν εκεί. ("ήρθαν τα ελληνάκια" - ίδε εκπομπή Σταύρου Θεοδωράκη στο MEGA).
Οφείλω να επανορθώσω.
Ανώνυμος είμαι, από ανάγκη, γιατί δεν διατηρώ λογαριασμό, στη συγκεκριμένη περίπτωση απλώς μου διέφυγε να υπογράψω.
αυτό που ήθελε να διευκρινίσω είναι ότι ο Ισοκράτης καθόλου δεν ήθελε να "ελληνοποιήσει" τους της ελληνικής παιδείας μετέχοντας, κατά τα λοιπά συμφωνούμε απόλυτα.
Δημοσίευση σχολίου