«Αντιλαμβάνεστε πόσο μεγάλη υπήρξε η εποχή ανάμεσα στον δεύτερο και τον τρίτο μετά Χριστόν αιώνα; Όχι για την πολυτέλεια της Αυτοκρατορίας, που ήδη φθίνει, αλλά γι' αυτό που ανθεί στη λεκάνη της Μεσογείου. Στη Ρώμη οι πραιτωριανοί έσφαζαν τους αυτοκράτορές τους, και στη Μεσόγειο άνθιζε η εποχή του Απουλήιου, των μυστηρίων της Ίσιδος, της μεγάλης επιστροφής του πνευματισμού που ήταν ο νεοπλατωνισμός, η Γνώση... Ευλογημένες εποχές, τότε που οι χριστιανοί δεν είχαν πάρει ακόμα την εξουσία και δεν έστελναν στο θάνατο τους αιρετικούς. Υπέροχη εποχή, στην εξουσία του Νου, στο πυρ της έκστασης, γεμάτη παρουσίες, εκπομπές, δαίμονες και στρατιές αγγέλων. Είναι μια γνώση διαδεδομένη, ασύνδετη, αρχαία όπως ο κόσμος, πάει πιο πίσω από τον Πυθαγόρα, τους βραχμάνους της Ινδίας, τους Εβραίους, τους μάγους, τους γυμνοσοφιστές, και τέλος στους βαρβάρους του απώτατου βορρά, τους δρυΐδες των Γαλατιών και των βρετανικών νήσων. Οι Έλληνες πίστευαν ότι οι βάρβαροι ήταν βάρβαροι επειδή δεν μπορούσαν να εκφραστούν, μιλούσαν γλώσσες που στα δικά τους υπερβολικά καλλιεργημένα αυτιά ακούγονταν σαν γαβγίσματα. Κι αντίθετα, την εποχή εκείνη, ακριβώς εξαιτίας του σκοτεινού τους ιδιώματος, φαίνεται πως οι βάρβαροι γνώριζαν πολύ περισσότερα από τους Έλληνες[...] Η γνώση είναι απρόσιτη, ρευστή, ξεφεύγει από κάθε μέτρο. Να γιατί την εποχή εκείνη κυρίαρχος θεός είναι ο Ερμής, εφευρέτης κάθε πονηριάς, θεός των σταυροδρομιών και των κλεφτών, μα και της ναυσιπλοΐας, που προχωρεί στα πέρατα όλων των συνόρων, εκεί όπου τα πάντα συγχέονται με τον ορίζοντα, των γερανών που σηκώνουν τις πέτρες από το έδαφος, των όπλων που μεταμορφώνουν τη ζωή σε θάνατο, των υδραυλικών αντλιών που κάνουν ελαφρά τα βαριά υλικά, της φιλοσοφίας που πλανά κι εξαπατά... Και ξέρετε πού βρίσκεται σήμερα ο Ερμής; Εδώ, τον είδατε στην πόρτα, τον λένε Εξού, τον έμπορο που αγνοεί τη διαφορά μεταξύ καλού και κακού».
Umberto Eco
(1932-2016)
«Το Εκκρεμές του Φουκώ» (σελ.236-237)
Μετάφραση Έφη Καλλιφατίδη
Εκδ. Γνώση 1989
Εκδ. Γνώση 1989
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου