Το κουτί με τις κρυμμένες ιερές αναμνήσεις

(Απάντηση στην ανάρτηση "Η Μεγάλη Βδομάδα" του Κ.Κορωναίου)

της Μαρίας Μαρούδη
(ΙΒ΄ Θηλέων 1972)

Κάθε χρόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα το ανοίγω και θυμάμαι και εγώ όλη αυτή την Ιερή μαγεία που ζούσαμε παιδιά στην Παναγίτσα τις Άγιες αυτές μέρες. Νόμιζα πως ήταν ρομαντισμός, ίσως και παλιμπαιδισμός και δεν το μοιραζόμουν. Όμως, παλιέ συμμαθητή Κώστα, φαίνεται ότι δεν ήμουν η μόνη. Πράγματι κάτι όμορφο, αγνό και καλαίσθητο γινόταν εκείνα τα χρόνια εκεί, που άφησε όμορφες αναμνήσεις στις ψυχές μας. Οι δύο ιερείς, παπα- Κώστας (Ανδρουλάκης για την ακρίβεια) που πριν γίνει ιερέας ήταν δάσκαλος, «ο μεγάλος», όπως τον λέγαμε και ο όντως καλλίφωνος παπα-Κώστας Δεληγιάννης, «ο μικρός», μίλησαν τόσο στη ψυχή μας που οι μετέπειτα Ιερείς που συνάντησα στη ζωή μου πάντα, άθελα μου, τους συνέκρινα μαζί τους και πάντα οι ταλαίπωροι έβγαιναν χαμένοι, είτε λόγω προσωπικότητας, είτε λόγω φωνής. Μα και οι ψάλτες που συνάντησα μετέπειτα όσο καλλίφωνοι και να ήταν, δεν μπόρεσε κανένας τους να ξεπεράσει τις μνήμες από τη φωνή του Τάκη του Σαλατέλη (παπα- Παναγιώτη πλέον) που έφυγε, όπως πολύ καλά γνωρίζω, σχεδόν αμέσως μετά την χειροτονία του για τις Η.Π.Α. Ήταν πολύ μορφωμένος και προοδευτικός Ιερέας και ενδεχομένως ορισμένα πράγματα να μην τα αποδέχτηκε στην Ελλάδα εκείνης της εποχής. Βέβαια ο αντικαταστάτης του, Λυκούργος Αγγελόπουλος (υπήρξα μετέπειτα μέλος της γυναικείας του χορωδίας), που σήμερα ψάλλει στην Αγία Ειρήνη στην Αιόλου, ήταν εξίσου καλός, αν και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία τότε ενορίτες άργησαν να τον αποδεχτούν μετά τον Τάκη. Όχι, λόγω φωνής αλλά τους έπεφτε κάπως βαριά η βυζαντινή του Χορωδία μετά την πολυφωνική του Σαλατέλη.

Για εμένα το τελευταίο Πάσχα στην Παναγίτσα ήταν το 1977 καθώς την επόμενη χρονιά παντρεύτηκα –στην Παναγίτσα φυσικά – και ζω τα τελευταία 30 χρόνια λόγω του επαγγέλματος του συζύγου στην επικράτεια. Η αλήθεια είναι πως στις κυριακάτικες λειτουργίες συμβιβάστηκα, όπου γης και πατρίς όπως λένε… Χίος , Αλεξανδρούπολη, Βόλος…. Το Πάσχα όμως υπήρχε όρος…. πάντα στο χωριό του συζύγου…. κάπου στα Τρίκαλα. Κανένα πρόβλημα άλλωστε υπάρχει ο μύθος: «Πάσχα στο χωριό, Χριστούγεννα στην Πόλη». Ερωτευμένη ήμουν, όλα καλά. Όμως τι ατυχία… οι άνθρωποι, συγγενείς και φίλοι υπέροχοι, ο σύζυγος τέλειος, ο παπα- Χρήστος όμως ό,τι πιο κακόφωνο υπήρχε… ομοίως και ο ψάλτης που με τα χίλια ζόρια έβγαζες άκρη από αυτά που έλεγε. Έπαθα σοκ. Δεν το άντεξα, ούτε εγώ ούτε τα αυτιά μου. Είχα συνηθίσει αλλιώς. Έφυγα στα μισά. Ευτυχώς η εγκυμοσύνη και οι ζαλάδες της, μου δώσανε το κατάλληλο άλλοθι, αλλιώς θα είχα βγάλει το όνομα της τρελής του χωριού. Για δέκα ολόκληρα χρόνια με την πρόφαση των μικρών παιδιών, παρακολουθούσα τις Ακολουθίες από την τηλεόραση και προσκυνούσα στην εκκλησία του χωριού. Μετά άλλαξε ο ιερέας, ήρθε ένας πιο νέος, πιο καλλίφωνος, μεγάλωσαν και τα παιδιά, μεγάλωσα και εγώ…. άλλωστε όλα μια συνήθεια είναι, άρχισα σιγά σιγά να πηγαίνω και εγώ στην εκκλησία του χωριού.

Το 2000 βρέθηκα ξανά στην Αθήνα για οικογενειακούς λόγους Κυριακή των Βαϊων. Δεν θα το έχανα με τίποτα… θα το ξαναζούσα. Βραδινή Ακολουθία του Νυμφίου στην Παναγίτσα μετά από τόσα χρόνια. Πήγα με συγκίνηση όμως… τίποτα δεν ήταν ίδιο. Όλοι εσείς παλιοί συμμαθητές, συμμαθήτριες, φίλοι, γείτονες κάποιοι είχατε (είχαμε) μετοικήσει, άλλοι πιο κοντά άλλοι πιο μακριά, οι μεγαλύτεροι είχαν γεράσει πολύ ή είχαν φύγει για πάντα. Ο παπα-Κώστας «ο μεγάλος», πολύ πιο μεγάλος, συνταξιούχος πλέον ενώ η κρυστάλλινη φωνή του «μικρού» είχε πια ραγίσει. Έφυγα και εδώ στα μισά. Κλαίγοντας και αποφασισμένη να κλείσω το κουτάκι με τις ιερές αναμνήσεις για πάντα.

Σε ευχαριστώ, παλιέ συμμαθητή Κώστα, που μου έδωσες την ευκαιρία να το ξανανοίξω. Ίσως το χρειαζόμουν.

Μαρία Μαρούδη

Βόλος 2/4/2010

Υ.Γ. έχω και μια άλλη ανάμνηση. Κλείνοντας τα μάτια θυμάμαι το χρωματοπωλείο του θείου σου του Μεντή, με τις εκατοντάδες βίδες και καρφιά και τον βλέπω να εξυπηρετεί με τη μπεζ ποδιά του. Ααα…Και κάτι άλλο… εσείς οι Νεοκοσμίτες παλιοί συμμαθητές δεν μπορείτε να οργανώσετε κάτι και για εμάς που είμαστε απόφοιτοι του Ξυνού; Εγώ έχω κάποιες επαφές με κάποια κορίτσια.