«Οι μεγάλες εκκλησιαστικές γιορτές, δεν είναι φολκλορικές εκδηλώσεις»

Συνέντευξη με διαχρονικά επίκαιρο θέμα, του συμμαθητή μας π.Γιώργου Αναγνωστόπουλου στην εφημερίδα "Ελευθερία" Λαρίσης, λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 2009. 

Μιλά σήμερα στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ο πατήρ Γεώργιος Αναγνωστόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στο  Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και  Μηχανικών Υπολογιστών (Τομέας Τηλεπικοινωνιών και Διαστημικής - Εργαστήριο Διαστημικών Ερευνών και Ηλεκτρομαγνητισμού), και η εισήγησή του στο πρόσφατο 9ο Eπιστημονικό Συμπόσιο φυσικής που έγινε στη Λίμνη Πλαστήρα, που αφορούσε τα δορυφορικά προσεισμικά σήματα προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον ομιλητών και παρισταμένων. Η ερευνητική περιοχή του πατέρα Γεώργιου είναι η Διαστημική Φυσική, ο Σεισμοηλεκτομαγνητισμός, και η Φιλοσοφία της Επιστήμης. Σήμερα εκτός από την επιστήμη του μιλά στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και για το νόημα των γιορτών των Χριστουγέννων τονίζοντας μεταξύ άλλων:

Είστε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Θράκης και στο 9ο Επιστημονικό Συμπόσιο Φυσικής, που έγινε στη Λίμνη Πλαστήρα παρουσιάσατε μια ενδιαφέρουσα επιστημονική εργασία για τα δορυφορικά προσεισμικά σήματα. Πώς συνδυάζετε όλα αυτά; 

     

«Σε λίγες μέρες εορτάζουμε τα Χριστούγεννα. Πιστεύουμε ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος για να μεταμορφώσει και να δώσει νόημα και ζωή σ’ όλο τον κόσμο, σε κάθε άνθρωπο, οποιασδήποτε καταστάσεως. Ήλθε για το νέο, τον γέρο, το παιδί, τον γονιό, τον άνδρα, την γυναίκα, τον αγρότη, τον επιστήμονα, τον εργάτη, τον πολιτικό…. Ξεχωρίζει ο Θεός τους αστροφυσικούς και τους διαστημικούς; Νομίζω πως όχι. Η ιεροσύνη που επιπλέον διακονώ είναι μια δεύτερη ευθύνη – ευλογία. Δεν είναι παράξενο. Πολλοί άνθρωποι κοπιάζουν πάρα πολύ λόγω μεγάλων  άλλων αναγκών. Έχω την ευλογία να διακονώ την Εκκλησία και το Πανεπιστήμιο από ελεύθερη επιλογή. Και τα δύο δίνουν πολύ χαρά». 

     

 Μπορείτε να αναφερθείτε περιληπτικά στα βασικά στοιχεία της εργασίας σας;

     

«Η εργασία μας παρουσίασε μια πρωτότυπη μέθοδο χρονικής εξέλιξης ηλεκτρομαγνητικών σημάτων, που καταγράφουν δορυφόροι στο κοντινό διάστημα, πριν από μεγάλους σεισμούς (π.χ. μεγαλύτερους από 6.5 Ρ.). Σε πολλές περιπτώσεις το φαινόμενο που παρατηρείται μοιάζει σαν μια «βροχή» ηλεκτρονίων, που αρχίζει με αυξανόμενη ένταση αρκετές ημέρες πριν από τον σεισμό, και στη συνέχεια γίνεται ηπιότερη, μέχρι  που σταματάει απότομα: μετά ακολουθεί ο σεισμός. Χρειαζόμαστε ακόμη πολύ έρευνα σ’ αυτό τον νέο επιστημονικό χώρο,  για να κατανοήσουμε αρκετά ερωτήματα που τίθενται». 

     

Ας έρθουμε στις εορτές των ημερών. Πιστεύετε ότι όχι μόνο τα Χριστούγεννα, αλλά και κάθε μεγάλη γιορτή προσεγγίζεται από το σύγχρονο άνθρωπο επιφανειακά, εξωτερικά, καταναλωτικά, αλλoτριωτικά;  Ότι το βάρος δίδεται στο συναισθηματικό διάκοσμο και στο υλιστικό περιτύλιγμα της γιορτής και αγνοείται το πνευματικό και υπαρξιακό της μήνυμα;

     

«Οι μεγάλες εκκλησιαστικές γιορτές, δεν είναι φολκλορικές εκδηλώσεις. Ανταποκρίνονται στην έμφυτη δίψα του ανθρώπου για συμμετοχή σε μια κοινή χαρά της κοινότητας, σε μια έξοδο από την καθημερινότητα, που δίνει χαρά στην καθημερινότητα. Οι μεγάλες εκκλησιαστικές εορτές παραπέμπουν στην τέλεια Αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο, όπως το Μοναδικό γεγονός, να γίνει ο Θεός άνθρωπος (Χριστούγεννα). Αυτές οι γιορτές δίνουν την δυνατότητα, όχι μόνο να συναντηθούμε στο γιορτινό οικογενειακό τραπέζι, αλλά και στο Τραπέζι της Θ. Κοινωνίας. Νομίζω ότι ο υπερβολικός δημόσιος διάκοσμος και η υπερβολική και αυτονομημένη διασκέδαση, δεν βοηθούν πνευματικά – μερικές φορές ούτε και οικογενειακά, ενώ, αντίθετα οδηγεί μερικές ευαίσθητες ψυχές σε μεγαλύτερη μοναξιά».

     

Έχουμε πράγματι απομακρυνθεί από τα πραγματικά μηνύματα της Χριστουγεννιάτικης γιορτής;

     

«Οι άγιοι μας φανερώνουν ότι η συμμετοχή στο πνεύμα της εορτής των Χριστουγέννων, γίνεται στο βαθμό που έχουμε δίψα για τον Θεό, πίστη, ταπείνωση, μετάνοια ή πόνο. Αυτό συναρτάται με την προσωπική ελευθερία. Σε κοινωνικό επίπεδο, η εν γένει δόμηση της κοινωνικής ζωής και της Παιδείας,  μάλλον θυμίζουν τα γεγονότα της Γέννησης Του Ιησού: ο Ηρώδης επιζητεί τον αφανισμό του Παιδίου, υποκρινόμενος στους (αναζητητές – προσκυνητές) μάγους ότι θέλει να το συναντήσει». 

     

(Το «ευαγγέλιο» =  «καλή αγγελία») μας το δίδαξε ο Χριστός (κυρίως) με την ενσάρκωσή του, το πάθος και την Ανάστασή του: «θανάτω θάνατον πατήσας». Χωρίς το Χριστό, έλεγε ο Ντοστογιέφσκυ, όλα επιτρέπονται. Σ’ αυτή τη βάση η Εκκλησία ερμηνεύει τους πολέμους, την εκμετάλλευση των αδυνάμων, τη μόλυνση του περιβάλλοντος, την κοινωνική ανισότητα. Η Ορθοδοξία αυτά ακριβώς τα κριτήρια μπορεί να τα εμπνεύσει, το σεβασμό δηλαδή στην ελευθερία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου ως προσώπου, το πνεύμα της αγάπης μεταξύ των ατόμων και της συνεργασίας μεταξύ των λαών. Να περάσει σε όλους το μήνυμα ότι ο Χριστός, όπως τονίζει και ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «έσωσε τους ανθρώπους όλους, όχι πειθαναγκάζοντάς τους να ασκήσουν την αρετή… αλλά πείθοντάς τους με πραότητα, υπομονή και συγχωρητικότητα να διαλέξουν την αρετή και να συναγωνίζονται στους κόπους γι’ αυτήν και έτσι να ικανοποιούνται».

     

«Συμφωνώ μαζί σας. Θα πρέπει πολύ να προσέξουμε όλοι αυτά που εύστοχα σημειώνετε…».

     

Ποιες συμβουλές θα δίνατε στους σημερινούς Χριστιανούς για τη γιορτή των Χριστουγέννων; Πώς θα πρέπει να προσεγγίσουν και να γιορτάσουν αυτή τη γιορτή; Οι χριστιανοί τη νύκτα της Γεννήσεως να μην την περάσουν κοσμικά εδώ κι εκεί, αλλά πνευματικά με τη συμμετοχή τους στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας;

     

«Θα ήθελα να σας συγχαρώ γιατί προχωρείτε σε τόσο ουσιαστικά ερωτήματα. Επιτρέψτε μου να απαντήσω έμμεσα στις εύστοχες ερωτήσεις σας, παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το εξαιρετικό βιβλίο «Άνθρωπος και Θεάνθρωπος», του μεγάλου σέρβου φιλόσοφου και θεολόγου του 20ου αιώνα, π. Ιουστίνου Πόποβιτς (Εκδόσεις «ΑΣΤΗΡ», μετ. Επισκ. Αθανασίου Γέβτιτς). Την διάβασα δημόσια στην τελευταία εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου μας για το έτος 2009 -  «Διεθνές Έτος Αστρονομίας». Στην εκδήλωση αυτή μίλησε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αστρονομκής Εταιρείας καθηγητής του Παν. Αθηνών κ. Κανάρης Τσίγκανος με θέμα «Η θέση μας στο Σύμπαν: από τα κουάρκς στα κβάζαρς». Το κείμενο του π. Ιουστίνου Πόποβιτς, σε συνάρτηση με όσα ήδη είπαμε, επιτρέπει στον καθένα μας καλύτερα  να πάρει μια θέση στα ερωτήματα σας: 

«Τώρα (μετά την Σάρκωση του Θεού) γνωρίζομεν…  ποιος είναι ο Θεός και τι είναι ο Θεός. Ακόμη ποιος είναι ο άνθρωπος και τι είναι ο άνθρωπος. Ήδη έχομεν αποβιβασθή εις την επέκεινα ουράνιον όχθην και αντικρύζομεν όλον τον κόσμον της γης από τον ουρανόν. Και κοιτάζοντες από τον ουρανόν, τι είναι εκείνο που διακρίνομεν περισσότερον επάνω εις την γην; Δεν είναι ούτε τα βουνά, ούτε αι θάλασσαι, ούτε αι πόλεις, ούτε αι ουρανοξύσται. Είναι ο άνθρωπος. Διότι η θεοειηδής ψυχή του ανθρώπου είναι ένας ήλιος επί της γης. Όσοι είναι οι άνθρωποι, τόσοι είναι οι ήλιοι επί της γης. Και καθένας απ’ αυτούς τους ηλίους  είναι ορατός από τον ουρανόν. Αγαπημένο θαύμα του Θεού! Η μικρούτσικη γη, ένα αστεράκι από τα πιο μικρά, να χωράει δισεκατομμύρια ήλιους! Μέσα από το χωματένιο σώμα του ανθρώπου λάμπει ο ήλιος! Ο άνθρωπος! Ένας μικρός θεός μέσα εις την λάσπην….Ο άνθρωπος είναι ένα μεγάλο μυστήριον του Θεού. Τόσον μεγάλον και τόσον ιερόν, ώστε ο ίδιος ο Θεός έγινε άνθρωπος…».

  

Σας ευχαριστώ για την συνέντευξη και εύχομαι σε σας προσωπικά, στους αναγνώστες σας, στους ανθρώπους που εργάζονται στην «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», και σε όλους τους συνανθρώπους μας «Καλά  Χριστούγεννα»!

Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη

H Ελλάδα από τον ISS (φωτ. Douglas H.Wheelock - Astronaut)