H τελευταία θεά

του Σωτήρη Ροδόπουλου
(ΣΤ' Γυμνάσιο 1972)

Επιτρέπονται οι προσωπικές στιγμές σε ένα blog συμμαθητών; Μάλλον επιτρέπονται όταν αυτές οι στιγμές αφορούν μια πραγματική θεά, που «έφυγε» σαν σήμερα 6/3, το 1994.

Σκηνή πρώτη: 1962, ταξίδι για την Τήνο, με τον «Παντελή». Θαλασσοπνίχτρα ολκής. Ο Σαρωνικός αγριεμένος. Άπειρα μποφόρ. Το καράβι γεμάτο κόσμο να κουνάει στο ρυθμό «γεια σου ψαράκι, γεια σου πουλάκι». Στο σαλόνι, οι θεούσες να έχουν βγάλει τα τάματα που πήγαιναν στη Μεγαλόχαρη φόρα-παρτίδα και να προσεύχονται. Ένας παπάς να ψέλνει δυνατά και κάπου-κάπου να διακόπτει λέγοντας «μας δοκιμάζει η χάρη Της». Εικόνες απείρου κάλλους αλλά κυρίως πρωτόγνωρες για ένα παιδάκι της Β’ Δημοτικού. Μετά δε το Κάβο-Κολώνες (Σούνιο) που άρχισε να βρίσκει το καράβι από το πλάι και ο Καβο-Ντόρος, έγινε ο τέλειος χαμός. Αναποδογύρισαν ποτήρια, έγειραν καρέκλες, οι θεούσες έπεσαν στο πλάι ξερνώντας σε όποια σακούλα έβρισκαν, ο παπάς για τον ίδιο λόγο έτρεξε έξω στην κουπαστή με τα ράσα να ανεμίζουν στον αέρα, γενικά δεν ήξερες αν πρέπει να γελάσεις ή να φοβηθείς κι εσύ. Σιγά-σιγά όλος ο κόσμος βγήκε έξω από τη δεξιά μεριά που δεν έβρισκε ο αέρας, ενώ από τα μεγάφωνα ακουγόντουσαν παροτρύνσεις «μη σκύβετε» ή «πηγαίνετε κι από την άλλη μεριά γιατί το καράβι γέρνει», αλλά ποιος άκουγε πια; Όλοι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων ήταν τόσο ζαλισμένοι από το κούνημα που δεν μπορούσαν ούτε τα μάτια τους να ανοίξουν. Είχα αποφασίσει να μη φοβηθώ. Μπήκα πάλι μέσα στο άδειο σαλόνι. Η νονά μου (που είχε έρθει από την Αμερική και το είχε βάλει τάμα, σώνει και καλά, να πάει στην Τήνο) και η γιαγιά μου, με τις οποίες συνταξίδευα, ήταν μια χαρά. Έκανα να πάω προς το μέρος τους και τότε από το βάθος του σαλονιού ακούστηκε ο ήχος ενός μπουζουκιού και η φωνή μιας γυναίκας που τραγούδαγε. Τα έχασα. Μέσα στο γενικό χαμό δεν είχα προσέξει μια μεγάλη παρέα που όλη αυτή την ώρα, έπινε, έτρωγε, γέλαγε, κυριολεκτικά το γλένταγε! Είχαν ανοίξει και μια πόρτα στο βοριά κι έμπαινε με φόρα ο θαλασσινός αέρας φρεσκάροντας όλο το σαλόνι. Αέρας γεμάτος υγεία, αγαιοπελαγίτικος, ελληνικός. Πλησίασα κοντά τους. Με κοίταξαν χαμογελώντας και συνέχισαν να τραγουδούν. Κοντοστάθηκα. Η Μελίνα φορούσε ριγέ πουκάμισο κι ένα στενό κρεμ παντελόνι «ψαράδικο». Σηκώθηκε, με πήρε αγκαλιά και με έβαλε να κάτσω στα γόνατά της. «Θα ήθελα να έχω ένα και δυο και τρία και τέσσερα παιδιά…». Γύρισα και κοίταξα το άδειο σαλόνι. Στην άλλη μεριά η νονά μου με τη γιαγιά μου έλεγαν τα δικά τους. Αριστερά έβλεπα από το παράθυρο τον κόσμο να πηγαινοέρχεται ζαλισμένος τρικλίζοντας στο κατάστρωμα. Από την άλλη, εκεί που ήταν η ανοικτή πόρτα του σαλονιού, εκτός από τον αέρα, έμπαινε τώρα κι ο ήλιος…

Σκηνή δεύτερη: 1972, δηλαδή δέκα χρόνια αργότερα. Μόντρεαλ, μπουλεβάρντ ντε Μεσονέβ, στη μεγάλη αίθουσα συνελεύσεων του Sir George Williams, στο πανεπιστήμιο Concordia, κόσμος πολύς. Η αίθουσα ασφυκτικά γεμάτη. Δεκάδες είναι έξω μέχρι την είσοδο του κτηρίου. Σχεδόν έχουν κλείσει το δρόμο. Οι δημοσιογράφοι της καναδικής τηλεόρασης δεν μπορούν να πλησιάσουν. Τα παιδιά του ΠΑΚ απευθύνουν χαιρετισμό. Το βιβλίο «Γεννήθηκα Ελληνίδα» μεταφράστηκε στα γαλλικά και είναι στις προθήκες όλων των κεντρικών βιβλιοπωλείων. Στο εξώφυλλο δυο μεγάλα καστανόμαυρα μάτια κάτω από ένα χέρι που ξεκουράζεται στο μέτωπο κρατώντας ένα τσιγάρο. Η Μελίνα ξεκινά «Je suis née grecque…». Δυο δρόμους πιο πάνω. Στον τελευταίο όροφο ενός ψηλού κτιρίου της Σέρμπρουκ, οι χαφιέδες του προξενείου στέλνουν τις πρώτες τους αναφορές για την ανάρμοστη συγκέντρωση των «εχθρών της πατρίδος»…

Σκηνή τρίτη: 1986, καλοκαίρι, Επίδαυρος, αργά το βράδυ. Η παράσταση έχει τελειώσει και τα τελευταία αυτοκίνητα φεύγουν για την Αθήνα μέσα στη σκόνη που δημιουργείται από το μεγάλο χωμάτινο πάρκιν. Εμείς, μαζί με φίλους συντελεστές της παράστασης, έχουμε μείνει στο πετρόκτιστο καφενεδάκι του θεάτρου, για να μη συναντήσουμε κίνηση στο δρόμο αλλά και για να τσιμπήσουμε κάτι στο Λυγουριό με την ησυχία μας. Από πάνω γεμάτος αστέρια ο ουρανός. Καθώς είναι μεσάνυχτα, ένα ανεπαίσθητο αεράκι αρχίζει επιτέλους να μας δροσίζει. Κάθομαι σε μια χαμηλή πολυθρόνα και μπορώ να δω την πλαϊνή είσοδο με τις πέτρινες πλάκες. Λέμε να σηκωθούμε σιγά-σιγά και να πάμε προς το αυτοκίνητο όταν από την πλαϊνή είσοδο εμφανίζεται μια θεά. Φορούσε ένα μεγάλο καλοκαιρινό πρασινομπλέ φόρεμα τουνίκ, με φαρδιά μανίκια. Δεν κρατούσε τσάντα και είχε αφήσει τα μαλλιά της στους ώμους. Κοντοστάθηκε λίγο στην είσοδο σαν να έψαχνε κάποιον. Όταν τον είδε, αν και μισοσκόταδο, το χαμόγελό της φώτισε όλο το καφεναδάκι. Έτσι όπως καθόμουν χαμηλά μού φάνηκε ακόμη πιο ψηλή. Τεράστια. Πραγματική θεά! Περνώντας πίσω μου, γυρίζω και της λέω με έμφαση:

- Τα μάρμαρα!

Εκείνη την εποχή το θέμα είχε κάπως ατονήσει. Όχι για την ίδια, για τον Τύπο. Δεν προβαλλόταν πια όσο ήθελε και γνώριζα ότι την πείραζε. Ζώντας στο εξωτερικό μπορώ να πω ότι πιο πολύ ένοιαζε τους απανταχού Έλληνες, παρά τους εντός των τειχών.

- Τα μάρμαρα! της λέω.

Και τότε συνέβη το αναπάντεχο. Η θεά σταμάτησε. Γύρισε προς το μέρος μου, έσκυψε επάνω μου και με αγκάλιασε ολόκληρο με τα τεράστια μανίκια του τουνίκ της. Έκατσε έτσι μαζί μου πολλή ώρα. Καθώς με είχε πνίξει μέσα στις φτερούγες της δεν μπορούσα καν να δω τι έκαναν οι άλλοι. Φαντάζομαι όλο το καφενεδάκι εμάς θα κοίταζε. Στο τέλος σηκώθηκε, με φίλησε ζεστά και χωρίς να πει το παραμικρό συνέχισε προς τα κει που ήθελε να πάει. Άνοιξα τα μάτια μου. Η παρέα μου είχε μείνει αποσβολωμένη. Τι αερικό ήταν αυτό; Tι μαγισσάκι και τι νεράιδα; Όπως είπαν αργότερα, «η τελευταία Ελληνίδα θεά»…

Θα ήθελα να γράψω κι άλλες δυο σκηνές. Η μία με την ίδια να περπατά ξυπόλητη στο γραφείο της στο Υπ.Πολιτισμού ενώ οι εφημερίδες είχαν ήδη αρχίσει να γράφουν για το σκάνδαλο Κοσκωτά και η άλλη για τον Τζούλη της, όταν φτιάχτηκε το «Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη». Θα μου επιτρέψετε όπως να σας τις αφηγηθώ κάποια άλλη στιγμή, ίσως όταν βρεθούμε και πάλι για κανένα κρασάκι…

"Η Ελλάδα είναι ο πολιτισμός της. Αν το χάσουμε αυτό, δεν είμαστε τίποτα".
Μελίνα Μερκούρη