Οι κινηματογράφοι που πηγαίναμε (Μέρος 3ο) - Ωδή στην Εύα

του Κώστα Κορωναίου

(ΣΤ' Γυμνάσιο 1972)

Σ’ αυτό το τρίτο μέρος του αφιερώματος στους κινηματογράφους που πηγαίναμε, θέλω να κάνω ιδιαίτερη αναφορά σ’ έναν κινηματογράφο, που υπήρξε ο πρωτοπόρος, την εποχή εκείνη, σε ένα νέο είδος κινηματογραφικών προβολών, τις «τσόντες». Ο κινηματογράφος «ΕΥΑ», εκεί ψηλά, στον Άγιο Αρτέμιο (Γούβα), στο τέλος της ανηφόρας της Εμπεδοκλέους.

Να θυμίσω στους νεώτερους, που ίσως μας διαβάζουν, ότι «τσόντα» ονομαζόταν η προσθήκη ενός κομματιού ταινίας μέσα στην κανονική διάρκεια μιας άλλης ταινίας. Δηλαδή, εκεί που παρακολουθούσες αμέριμνος μια ταινία γουέστερν, ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση, προβάλλονταν μπροστά σου τα αχαλίνωτα πάθη της Εμμανουέλλας, δηλαδή «έπεφτε τσόντα». Η τσόντα διαρκούσε 5-10 λεπτά, κι ύστερα η αρχική ταινία συνεχιζόταν, το ίδιο ξαφνικά και απροειδοποίητα, από το σημείο που είχε διακοπεί. Αυτό μπορούσε να γίνει 3-4 φορές κατά τη διάρκεια μιας προβολής. Και επειδή βέβαια αυτά τα κομμάτια ταινίας, οι «τσόντες», ήταν πάντα πορνογραφικού περιεχομένου, στο τέλος η λέξη τσόντα ταυτίστηκε με την πορνογραφία, άρα οτιδήποτε πορνογραφικό λέγεται, κατ’ ευφημισμό, τσόντα.

Την τεχνική λοιπόν αυτή της τσόντας, την πρωτοεφάρμοσε η «ΕΥΑ» στον Αγ. Αρτέμιο, στα χρόνια της χούντας, αρχές δεκαετίας του 70. Και πάντα στη βραδινή παράσταση. Σύντομα, το γεγονός έγινε ευρύτερα γνωστό, όχι μόνο μέσα στο λεκανοπέδιο της Αθήνας, αλλά και λίγο πιο έξω (Μέγαρα, Ελευσίνα κλπ). Και κόσμος άρχισε να συρρέει στην ανηφόρα της Εμπεδοκλέους, τα δε λεωφορεία της γραμμής, λίγο πριν της 10 το βράδυ, ανηφόριζαν αγκομαχώντας από τον πολύ κόσμο.

Φυσικά, δεν ήταν δυνατόν να μη φτάσει το χαρμόσυνο νέο στ’ αυτιά μας. Περίεργοι όντες, ξεκινήσαμε δειλά-δειλά, τις επισκέψεις μας, για να διευρύνουμε τον κύκλο των ενδιαφερόντων μας και των γνώσεών μας, αλλά και για να γίνουμε μάρτυρες μιας νέας κινηματογραφικής τεχνικής, που γνώρισε την αποθέωση στις μέρες μας, από τις ιέρειες της τέχνης, Τζούλια και Μαριάννα. Οι επισκέψεις αυτές, γρήγορα πήραν τον χαρακτήρα μαζικών εκδρομών των μαθητών του ΣΤ' Γυμνασίου (επ’ αυτού, κάτι ξέρουν και τα παιδιά της Τάξης του '70). Γίνονταν προσυγκεντρώσεις, συνήθως στο ημιυπόγειο καφενείο του Σωτήρη, στην Αγκύλης ή στην παιδική χαρά στη γωνία Αγκύλης και Πυθέου, όπου και η έδρα του μπασκετικού Πρωτέα, και την προκαθορισμένη ώρα, το τσούρμο ξεκινούσε.

Πηγαίναμε με τα πόδια, δεν ήταν δα και πολύ μακριά. Δεν ήμασταν όμως πάντα τυχεροί. Τύχαινε τώρα, τις πληροφορίες για το τι γίνεται σ΄αυτόν τον κινηματογράφο, να τις έχει και η Αστυνομία. Και θα θυμάστε οτι η Χούντα ήταν πολύ αυστηρών ηθών. Έρχονταν λοιπόν κάνα-δυό μυστικοί, να διαπιστώσουν την τέλεση του εγκλήματος. Τώρα, πώς τους έπαιρνε χαμπάρι ο ιδιοκτήτης της «ΕΥΑΣ», μυστήριο. Έμπαινε λοιπόν περιδεής στην αίθουσα και ανακοίνωνε στο φιλοθεάμον κοινό, πως «απόψε παιδιά δεν έχει τσόντα, γιατί μας την έχουν στημένη οι μπάτσοι». Χαμός! Φωνές, αλαλαγμοί, κατάρες, παρακάλια. «Έλα, ρε μάστορα, βάλε, λιγάκι μόνο, δεν θα κάνουμε φασαρία, σε παρακαλούμε δηλαδή». «Παιδιά, αποκλείεται, δεν γίνεται, θα μας κλείσουνε μέσα». «Έλα, ρε φίλε, σε παρακαλώ, έχουμε έρθει από την Ελευσίνα με πούλμαν, κάνε κάτι». Ύστερα, το κοινό, ξεσπούσε σε έντονες προτροπές «ρίξε την τσόντα ρε μαλάκααα...» ακόμα και σε ανοιχτές απειλές «Αχιλλέα, θα πεινάσεις!!!» (Αχιλλέας ήταν ο μηχανικός προβολής) ή «Αχιλλέα, θα πεινάσουν τα παιδάκια σου, ρέεε...».

Όταν, τις καλές μέρες έπεφτε η τσόντα, γινόταν στην αίθουσα Ο χαμός. Υπήρχε τέτοιος σχολιασμός που δάκρυζες από τα γέλια. Λεγόντουσαν απίστευτα πράγματα, που δε γράφονται εδώ, στα πλαίσια αυτού του επιμορφωτικού αφιερώματος. Ευρηματικά τα περισσότερα, δημιουργούσαν ατμόσφαιρα φαρσοκωμωδίας. Πιστεύω, ότι λόγω αυτής της περιρρέουσας ατμόσφαιρας που δημιουργείτο στις προβολές τσόντας, όταν αργότερα άνθισε το ελληνικό πορνό με τον Γκουσγκούνη και την Τίνα Σπάθη, οι πρωταγωνιστές διάνθιζαν τη δραστηριότητα τους με διάφορες κωμικές ατάκες, πολλές από τις οποίες έγραψαν ιστορία. (Για παράδειγμα, σε κάποια ταινία, ο πρωταγωνιστής – Γκουσκγούνης – έχει ξυπνήσει και στέκεται όρθιος, ακουμπώντας το... εργαλείο του στο καλοριφέρ. Η συμπρωταγωνίστριά του ξυπνάει κι αυτή, τον βλέπει και τον ρωτάει «Τι κάνεις εκεί αγάπη μου;» «Ζεσταίνω το πρωϊνό σου μωρό μου!!!»).

Αυτή είναι εν ολίγοις η ιστορία της ΕΥΑΣ, ενός κινηματογράφου που δημιούργησε σχολή, που υπήρξε πρωτοπόρος ενός φαινομένου, την γέννηση του οποίου είχαμε την «τύχη» να παρακολουθήσουμε ζωντανά. Σύντομα, κι άλλοι κινηματογράφοι κι εδώ και στην επαρχία ακολούθησαν το παράδειγμα της ΕΥΑΣ. Μέχρι που μπήκαν στη ζωή μας οι αίθουσες αποκλειστικής προβολής ταινιών πορνό, μέχρι που άνθισε η παγκόσμια αλλά και η ελληνική πορνογραφία, μέχρι που η πορνογραφία πήρε θέση στο σαλόνι μας.

Τέλος 3ου μέρους

...για να πιείτε Ταμ-Ταμ!

"...Σάμαλι-Παστέλι-Κωκ, Λεμονάδες-Πορτοκαλάδες, Mπυράλ..."